
IMPERFECTIE IS PERFECTIE; DE GROTE ILLUSIE
Waarom perfectie jouw levensgeluk saboteert en hoe imperfectie jouw kan bevrijden
Laat me een vraag stellen: hoe vaak heb je jezelf afgevraagd of je goed genoeg bent? Niet slim genoeg, niet knap genoeg, niet succesvol genoeg, niet perfect genoeg? Als ik eerlijk ben, doe ik dat ook. Elke dag worden we omringd door beelden, verhalen en boodschappen die ons vertellen dat we moeten streven naar een onhaalbare standaard. Maar hier is de waarheid, en misschien is het moeilijk om te accepteren: perfectie bestaat niet. Sterker nog, het najagen ervan maakt ons vaak ongelukkig, onzeker, en het belangrijkste: het houdt ons gevangen in een illusie. De reden ook dat veel mensen in deze tijd onzeker en angstig zijn, en meer dan 10 miljoen Nederlanders (!) rondlopen met fysieke en mentale chronische aandoeningen.
Het heeft mij jaren gekost om te begrijpen dat juist in mijn fouten, in mijn kwetsbaarheden, mijn echte kracht ligt. En misschien klinkt dat cliché, maar hoe meer ik erover nadenk en het doorleef, hoe meer het klopt. In dit blog wil ik je laten zien waarom het tijd is om perfectie los te laten. Hoe het streven naar foutloosheid je eigenlijk beperkt, en hoe je door het omarmen van je onvolmaaktheden een rijker, gezonder en gelukkiger leven kunt leiden.
De drang naar perfectie is overal om ons heen. Het sluipt onze levens bijvoorbeeld binnen via commercials, sociale media, en zelfs door de kunstmatige intelligentie die we steeds meer gebruiken. Deze constante druk om foutloos te zijn zorgt ervoor dat we onszelf gevangen zetten in een eindeloos streven naar iets wat simpelweg niet bestaat. En toch blijven we proberen.
Commercials: Het verkoopverhaal van ‘perfectie’
Ik herinner me de eerste keer dat ik door had dat commercials ons geen producten verkopen, maar een gevoel van tekort. Ze vertellen je niet alleen dat je die nieuwste gezichtscrème nodig hebt omdat je huid droog is. Nee, ze fluisteren subtiel in je oor dat je niet mooi genoeg bent zonder. Elke reclame wil je iets laten voelen: onzekerheid, verlangen, of het idee dat je leven niet compleet is zonder dat specifieke product. Angst! Het is een meesterlijke marketingstrategie. Ze creëren een probleem waarvan je niet eens wist dat het bestond, om je vervolgens hun product als dé oplossing te bieden.
De grootste leugen die commercials ons vertellen? Dat er een 'perfectie' bestaat waar je naar moet streven. Maar die perfectie is een fantasie, ontworpen om je ontevreden te laten voelen over wie je bent en wat je hebt. Commercials spelen in op een fundamenteel menselijk gevoel: het idee dat we niet genoeg zijn. Dit is geen toeval, maar een bewuste strategie. Reclames creëren een gevoel van tekort om je ervan te overtuigen dat je hun product nodig hebt om dat gevoel te verhelpen. Het idee is simpel: als je die dure huid crème gebruikt, zul je eindelijk die jeugdigheid en schoonheid bereiken die je mist. Maar natuurlijk is dat niet hoe het werkt. Zelfs als we dat product kopen, vinden we snel weer iets anders aan onszelf dat ‘verbeterd’ moet worden. Het resultaat is een eindeloze cyclus van verlangen en ontevredenheid.
Neem bijvoorbeeld een deodorantcommercial. Wat zie je? Een sportieve, zelfverzekerde man of vrouw, omringd door mensen die allemaal naar hen opkijken. De boodschap? Als je dit product gebruikt, word je aantrekkelijker, zelfverzekerder en zelfs succesvoller. Maar wat we vaak vergeten, is dat het hele scenario nep is. De gezichten zijn bewerkt, de lichamen zijn geperfectioneerd met make-up en Photoshop, en de mensen op het scherm worden niet wakker met het perfecte haar of de perfecte glimlach. Het is een fantasie, ontworpen om je te doen geloven dat je iets mist.
En hier zit dus de kern van het probleem: deze beelden van perfectie zijn onbereikbaar. En toch meten we onszelf hieraan, vaak onbewust. Het gevolg? We voelen ons ontoereikend en raken steeds meer gefixeerd op wat we kunnen ‘verbeteren’ aan onszelf.
Sociale Media: het gefilterde leven
Als commercials ons al onzeker maken, dan doet sociale media er nog een schepje bovenop. Social media is als een virtueel podium waar iedereen alleen hun hoogtepunten laat zien, de glans van hun leven. De realiteit blijft achter de schermen. Maar wat we vaak vergeten, is dat deze online wereld slechts een kleine, zorgvuldig gecensureerde versie is van het echte leven. Waar commercials ons een idee van perfectie geven dat van buitenaf komt, bieden sociale platforms zoals Instagram, Facebook, TikTok en in toenemende mate ook de ‘statusupdates’ van Whatsapp ons de kans om zelf een perfecte versie van ons leven te creëren en te presenteren aan de wereld. En hoewel we allemaal weten dat wat we zien op sociale media slechts een klein, zorgvuldig geselecteerd deel van het leven van iemand anders is, hebben we de neiging om onze werkelijkheid ermee te vergelijken.
Laten we eerlijk zijn over soms hoeveel filters er gaan over een simpele selfie voordat deze op Instagram verschijnt? Hoeveel foto's worden er gemaakt voordat je eindelijk de perfecte neemt die je wilt delen? Soms betrap ik mezelf er op dat ik hetzelfde doe. We selecteren het perfecte moment, we kiezen het mooiste licht, en met een paar tikken op het scherm zijn oneffenheden weggetoverd. Maar wat gebeurt er achter de schermen? De ochtend waarop ik me moe en gestrest voel, boos of geïrriteerd ben, de rommel in mijn huis, of de momenten waarop ik twijfel aan mezelf – die verschijnen nooit op mijn feed.
Wat doet dit met ons? Het creëert een valse realiteit waarin het lijkt alsof iedereen een perfect leven leidt, behalve jij. Het laat je geloven dat jouw dagelijks leven, met zijn ups en downs, niet goed genoeg is. Dit constante vergelijken met anderen – of beter gezegd, met de gepolijste versies van anderen – kan een diepe impact hebben op je zelfvertrouwen en geluk. En het ironische? Velen van ons doen het, terwijl we weten dat het niet de waarheid is.
Dit fenomeen heeft zelfs een naam gekregen: FOMO, oftewel de Fear of Missing Out. Deze angst ontstaat omdat we constant worden blootgesteld aan de hoogtepunten van andermans leven, waardoor we het gevoel krijgen dat we iets missen of dat ons eigen leven minder waardevol is. Sociale media versterkt dit doordat we altijd toegang hebben tot deze perfecte beelden, altijd en overal. De druk om zelf ook perfect te lijken, om te voldoen aan de standaard die we zien op onze schermen, wordt daardoor alleen maar groter.
AI en Kunst: De nieuwe perfectie?
De nieuwste speler op het toneel van de perfectie-illusie is kunstmatige intelligentie (AI). AI heeft het vermogen om dingen te creëren – teksten, muziek, kunst – die vaak vlekkeloos lijken. Blogs worden automatisch gegenereerd, muziek wordt gecomponeerd zonder enige valse noot, en zelfs schilderijen kunnen worden geproduceerd zonder dat er een penseel wordt aangeraakt. Het klinkt allemaal zo indrukwekkend, en dat is het ook. Maar iets gaat verloren in die perfectie.
AI maakt geen fouten. Het werkt met precisie en efficiëntie. Het kan de perfecte melodie creëren zonder een noot te missen, of een schilderij maken zonder een enkele vlek of scheve lijn. Maar is dat wat kunst definieert? Veel van de meest waardevolle kunstwerken, boeken en muziekstukken bevatten juist imperfecties die ze uniek maken. Denk aan een live-optreden van een muzikant die even een noot mist, of een schilderij van Van Gogh met zijn kenmerkende, ‘onregelmatige’ penseelstreken.
Neem als voorbeeld de filmindustrie. Tegenwoordig worden films vaak volledig bewerkt met CGI (Computer Generated Imagery) om elk detail perfect te maken. Maar als je kijkt naar oudere films, zie je soms ruwe overgangen, kleine fouten, en onvolkomenheden die bijdragen aan het karakter van de film. Veel van die oudere films hebben een tijdloze kwaliteit, juist vanwege hun onvolmaaktheden. Ze voelen menselijker, echter.
Als alles perfect zou zijn, zouden we dan nog steeds geraakt worden door kunst? Waarschijnlijk niet. Want het is juist de imperfectie – de echtheid en kwetsbaarheid – die ons als mensen raakt. Een roman zonder emotionele complexiteit of een muziekstuk zonder onverwachte wendingen verliest zijn ziel. AI kan foutloos werk leveren, maar het mist het chaotische, emotionele en menselijke element dat echte kunst bijzonder maakt.
Fouten maken: De weg naar groei
Er was een tijd dat ik doodsbang was om fouten te maken. Of het nu op werk was, in relaties, of in mijn persoonlijke projecten – ik wilde alles juist doen. Maar hoe meer ik probeerde foutloos te zijn, hoe meer ik vastliep. Ik werd bang om risico’s te nemen, bang om iets nieuws te proberen. Wat als ik zou falen? Wat als mensen zouden zien dat ik niet perfect was?
Laten we eens nadenken over fouten. Hoe vaak hebben we niet geleerd dat falen slecht is? Op school worden we beloond voor goede cijfers en bestraft voor fouten. In onze carrières worden we vaak beoordeeld op basis van onze prestaties, waarbij fouten als zwaktes worden gezien. Maar wat als ik je vertel dat fouten maken niet alleen normaal is, maar essentieel voor groei?
We leren door te falen. Denk eens terug aan een grote fout die je hebt gemaakt in je leven. Misschien was het pijnlijk, misschien voelde je je beschaamd, maar wat gebeurde er daarna? Waarschijnlijk heb je iets belangrijks geleerd, een les die je anders nooit zou hebben gekregen. Fouten dwingen ons om na te denken, om kritisch te kijken naar onszelf en om te ontdekken wat er anders kan.
In mijn eigen leven ben ik vaak bang geweest om fouten te maken. Ik wilde altijd alles perfect doen, of het nu op mijn werk was, in mijn relaties, of zelfs bij hobby's. Maar die angst voor falen hield me tegen. Het zorgde ervoor dat ik niet uit mijn comfortzone durfde te stappen, dat ik mezelf niet toestond om nieuwe dingen te proberen, uit angst dat ik niet meteen succesvol zou zijn.
Pas toen ik fouten ging omarmen – toen ik begreep dat falen een integraal onderdeel is van het leerproces – begon ik te groeien. Ik realiseerde me dat fouten me niet definieerden, maar dat hoe ik ermee omging dat wel deed. Het gaf me de vrijheid om risico’s te nemen, nieuwe dingen te proberen, en mijn creativiteit de vrije loop te laten.
Dit geldt niet alleen voor persoonlijke groei, maar ook voor innovatie en creativiteit in het algemeen. De meest baanbrekende uitvindingen en ideeën zijn vaak voortgekomen uit mislukkingen. Denk aan Thomas Edison, die zei: “Ik heb niet gefaald. Ik heb gewoon 10.000 manieren gevonden die niet werken” voordat hij de gloeilamp uitvond.
Perfectie loslaten: De sleutel tot vrijheid
Dus wat als we perfectie zouden loslaten en ons minder laten beinvloeden door reclames en sociale media en AI alleen als hulpmiddel gaan zien. Wat als we onszelf toestemming zouden geven om fouten te maken, om kwetsbaar te zijn, om niet altijd alles onder controle te hebben? Wat als we de druk om te presteren, om te voldoen aan de verwachtingen van anderen, van onszelf af zouden schudden?
Ik weet één ding: het zou ons bevrijden. We zouden lichter leven, minder gefocust op wat anderen van ons denken, en meer op wat ons echt gelukkig maakt. Het is niet de foutloosheid die ons definieert, maar juist hoe we omgaan met onze fouten. Dat is waar onze kracht ligt. Dat is waar jij als ‘vuurtoren’ nog meer gaat schijnen.
Als je dit leest, wil ik dat je iets meeneemt: perfectie is een leugen. Het is een grote illusie die je vasthoudt in een wereld van constante vergelijking en ontevredenheid. De echte magie zit in je imperfecties, in de momenten waarop je struikelt en weer opstaat, in de fouten die je maken tot wie je bent.
Durf te falen, durf jezelf te zijn – en je zult ontdekken dat het leven veel mooier is als het niet perfect hoeft te zijn.
Conclusie: Imperfectie als bron van vrijheid
Vrijheid ligt in het loslaten van perfectie, niet in het najagen ervan.
Laat dit een uitnodiging zijn om de druk los te laten. De druk om altijd foutloos te moeten presteren, om te voldoen aan de onrealistische standaarden van commercials, sociale media, en zelfs kunstmatige intelligentie. Het leven is rommelig, chaotisch en vol onverwachte wendingen – en dat is precies wat het de moeite waard maakt. Ga mee met die flow van het leven, probeer niet tegen de stroom in te zwemmen.
Dus ga erop uit, maak fouten, durf te falen. Het zijn juist die onvolkomenheden dat je jezelf echt zult vinden, dat je zult ontdekken wat het betekent om werkelijk vrij te zijn. Als we onze fouten omarmen en accepteren dat het leven niet altijd vlekkeloos hoeft te verlopen dan ontstaat er iets wonderbaarlijks: vrijheid.
Vrijheid om jezelf te zijn, zonder je constant zorgen te maken over wat anderen denken. Vrijheid om te creëren zonder angst dat je niet aan bepaalde standaarden voldoet. Vrijheid om je leven te leven op jouw eigen manier, in plaats van te proberen te voldoen aan een onrealistisch ideaalbeeld dat de maatschappij je oplegt.
Vrijheid waardoor jouw ‘vuurtoren’ nog meer gaat schijnen!
Reactie plaatsen
Reacties